Structuur volgt cultuur

Cultuur volgt structuur
Het Nederlandse bedrijfsleven zit nog steeds vol met managers en adviseurs die heilig geloven in “cultuur volgt structuur”.  Simpel gesteld, het  organisatiemodel gaat voor alles. Mensen binnen de organisatie passen zich vanzelf wel aan.  Ik zie het de “hoornen brilletjes adviseurs met het bovenmatige IQ, het stevige theoretische fundament en het gebrek aan praktijkervaring”  al weer fanatiek via honderd power point sheets presenteren.

Ik heb het al een fors aantal keren meegemaakt. Een organisatie die genoodzaakt is om te veranderen grijpt al snel naar het reorganisatie wapen. Samen met een legertje adviseurs schuiven we dan driftig met poppetjes (uw mensen) en afdelingen.  We noemen dat dan heel deftig een “Master Plan” en – alsof het een kunstwerk betreft – hoor ik ook veelvuldig de term “houtskoolschets”.  Als directie kunt u dan tevreden achterover leunen in uw leren stoel. Wat had u immers meer kunnen doen dan deze dappere daad? En vervolgens mogen uw stafafdelingen de veranderingen uitwerken in een plan. Waarna uw middenmanagers – half geïnformeerd en vooraf niet betrokken – het allemaal naar hun teams mogen presenteren (lees: klappen opvangen) en actie mogen ondernemen (lees: mensen ontslaan, herplaatsen, etc.).

Structuur volgt cultuur
Als u beschikt over ambitieuze medewerkers die trots zijn op zichzelf, op elkaar en op hun organisatie dan is de noodzaak om strakke en hierarchische organisaties te bouwen minder groot. Managers en medewerkers van alle afdelingen worden dan bondgenoten en zullen zichzelf vanuit een positieve intentie zodanig organiseren dat ze kunnen excelleren in de markt.  Hiermee vergroot dit “systeem van mensen”  haar vermogen om zich adequaat aan te passen aan veranderende omstandigheden in haar omgeving en dat is de sleutel tot succes op langere termijn.  

“Een organisatie bestaat niet.  Machines, processen, strategieplannen en zo verder zijn zielloos en kunnen niet veranderen. Alleen de mensen binnen de organisatie kunnen verandering bewerkstelligen”

Wij mogen nooit vergeten dat het woord “organisatie” is afgeleid van “organisch”. Iedere organisatie is een levend wezen dat reageert door zich continu aan zijn omgeving aan te passen. De anatomie en het functioneren van uw organisatie kunnen als volgt worden beschreven:

Het hart van het organisme is de kern van uw onderneming. Zonder hart heeft uw organisatie geen bestaansrecht.  Uw bestaansrecht bestaat uit “inkopen”, “produceren/ontwikkelen” en “verkopen”.  Zijn de kosten van wat u inkoopt & ontwikkelt structureel groter dan de opbrengsten uit hetgeen u verkoopt  dan sterft uw organisatie af.

De bloedtoevoer richting het hart van het organisme is essentieel. Net zo essentieel als het kunnen binden & ontwikkelen & behouden van de beste mensen op de kernposities van uw organisatie. Zonder beste mensen geen innovatie en verbetering & vernieuwing.

Het zenuwstelsel draagt zorg voor het functioneren van het organisme als geheel.  Communicatie in al zijn geledingen vormt het zenuwstelsel van de organisatie. Het draagt zorg dat externe signalen worden opgevangen, vertaald naar intern denken & handelen.

Het skelet van het organisme is te vergelijken met uw functionele organisatie, de structuur en processen. Als organismes groeien, dan groeit het skelet mee.

“Structuur volgt cultuur” is niet de enige waarheid. Het is wel waarin ik geloof, omdat ik een organisatie zie als een organisme dat continu “in beweging is”.  “Structuur” zie ik in de metafoor als het skelet. En toen u drie jaar was werd u toch ook niet geadviseerd om langs een skelet van een volwassene op te groeien.

Marco Scheele
RedFoxBlue – Leiderschap Coach