Eenheidsworst

Een aantal jaren geleden werkte ik als verkooptrainer voor een grote detacheerder. Een bijzonder bedrijf dat jonge accountmanagers aannam (direct na de HBO-opleiding) met de belofte dat ze in twee jaar tijd helemaal zouden worden “uitgewoond”. Met in ruil daarvoor in relatief korte tijd een enorme hoeveelheid praktijkervaring, training en coaching.

Ieder kwartaal startte ik met een “klasje van 15” en ieder klasje werd ieder kwartaal door mij getraind, gedurende een periode van twee jaar. Waarna er nog hooguit “drie” waren overgebleven. De anderen waren onder de enorme werk- en prestatiedruk bezweken of hadden vanuit eigen kracht besloten dat dit niet was wat ze wilden.

Waar het mij in deze context om gaat is dat ik jonge mensen in deze ratrace heb kunnen volgen. De eerste maanden van hun dienstverband zat de sfeer er goed in. Ze waren trots op hun bedrijf en het eerste maandsalaris ging naar een degelijk grijs kostuum of keurig mantelpakje. Het tweede kwartaal dat ik het klasje “van minder dan 15” op training kreeg zagen ze er al wat meer gesocialiseerd uit. Het kwartaal daarna gingen de voorheen spontane gesprekken alleen nog maar over targets en “hoe hoog sta jij”.  Waarna in het kwartaal daarna opviel dat het bedrijfsjargon door iedereen was overgenomen en ze allemaal het zelfde onbegrijpelijke inteelt taaltje spraken. En zo was een leuke groep onschuldige, frivole jonge mensen met idealen “professioneel omgevormd” of moet ik zeggen “professioneel misvormd”.     

Voornoemde organisatie kwam er in ieder geval nog voor uit wat ze deden met jongen werknemers. In de meeste andere organisaties is de samenzwering om het individu te socialiseren tot een voorspelbaar, homogeen productiemiddel een stuk subtieler, maar zeker zo effectief. Werknemers – net in dienst – worden als het ware naar “het centrum van de organisatie gedrukt”.  Daar waar de menigte is. De mensenmassa waar de ruimte ontbreekt om vrij te bewegen en anders te zijn dan gemiddeld.  Het koninkrijk van het compromis.  Daar waar het veilig is, de weg van de minste weerstand, van de middelmaat. Van grijs, stropdas, broodtrommeltje, speldje van 25 jaar goed gedrag op het revers. Van standaard overwerken om gezien te worden of juist om tien voor vijf met de jas aan naast de afgesloten computer staan om de bus van vijf uur nog te kunnen halen.  Hoe belangrijker, hoe dichter het bureau bij het raam of hoe hoger de etage. Zwijgen in de lift en roddelen bij het koffieapparaat.

Kaders, regels en groepsnormen zijn essentieel om uw team(leden) succesvol te laten presteren. Maar ga eens na hoeveel van deze (ongeschreven) regels nou echt bijdragen aan succes c.q. alleen maar zijn ontwikkeld om het individu “te knechten”. 
Neem uw teamleden hun autonomie niet af. Dwing ze niet naar het middelmatige bestaan van “het centrum”.  Tenzij ze het zelf willen natuurlijk, want “ongewoon gewoon” is ook weer heel bijzonder.

Compliment voor u meneer. Op 14 juni (14.34 uur) in de lift van het imposante hoofdkantoor. Tussen al die grijze bancaire pakken was u een witte raaf. Als enige droeg u een vrolijke vlinderdas en  zag ik dat u in uw “Van Bommels” heel rebels sokken droeg met beertjes. Hoewel u het waarschijnlijk nooit zult maken binnen dit bedrijf bewonder ik u ten zeerste.

Marco Scheele
RedFoxBlue – Leiderschap Coach